چگونه برای فرزندانمان قصه بگوییم

قصه صوتی و قصه گوییی آنقدر با خاطرات د‌وران کودکی ما عجین شده است که حتما در بزرگ سالی هم از آن یاد و حتی استفاده می‌کنیم. ما در کودکی عادت داشتیم خودمان را جای یکی از شخصیت‌های مهم قصه‌هایمان بگذاریم و گاهی حتی خودمان را در لباس آن‌ها ببینیم.

در قصه کودک با دنیای متفاوت انسان‌ها، حیوانات، طبیعت و … آشنا می‌شود و می‌تواند از تجربیات، تصاویر و تخیل موجود در تک‌تک سطرهای آن استفاده کند و آن‌ها را در زندگی خود به‌کار گیرد.

مثلا مریم کوچولو که به شدت از تاریکی می‌ترسد و شب‌ها نمیتواند در اتاق تاریک بخوابد، با شنیدن قصه‌ای در مورد کودکی که به جنگ تاریکی وسیاهی می‌رود، به راحتی و آرامش به مادرش شب به خبر میگوید و از او می‌خواهد که هنگام خارج شدن از اتاق، چراغ را هم خاموش کند و در نهایت به راحتی به خواب می‌رود.

مادر مریم به توصیه مشاور، این قصه را بارها و بار ها با آرامش و تصویر سازی‌های زیبا برای دخترش خواند تا بلاخره ترس او از تاریکی از بین رفت.

اما برای این که بتوانیم با قصه بسیاری از مشکلات فرزندانمان را حل کنیم، باید چه کنیم، چطور برای آن‌ها قصه بخوانیم و در حین‌خواندن قصه، چه سوالاتی از بچه‌ها بپرسیم تا بهتر بتوانند هم‌ذات‌پنداری کنند و خودشان را در قالب قهرمان قصه در نظر بگیرند ؟


قصه درمانی

قصه درمانی مانند بازی درمانی است. در بسیاری از موارد، وقتی میخواهیم با بچه ها به طور مستقیم ارتباط برقرار کنیم. خیلی از آن‌ها توانایی لازم را برای این کار ندارند؛ مثلا وقتی میخواهیم از علت اضطراب بیش از حد کودک‌چهار ساله آگاه شویم، نمیتوانیم و نبابد این کار را به طور مستقیم انجام دهیم؛ در واقع یکی از بهترین راه‌ها این است که با استفاده از قصه یا بازی این کار را انجام دهیم.

بازی و قصه به نوعی بهترین روش مورد علاقه کودکان است. یعنی بهتر است تا حد امکان بجای کلام از ارتباط غیر مستقیم مانند خواندن شعر و قصه استفاده شود. معمولا بچه‌ها از لحن نصیحت‌گونه خوش شان نمی‌آید و در برابر آن مقاومت نشان میدهند؛ ولی وقتی ما حرف خود را به طور غیر مستقیم یا در قالب داستان بیان کنیم برای آن‌ها لذت بخش تر خواهد بود و علاقه بیشتری نیز برای شنیدن را از خود نشان می‌دهند.

بازی درمانی به نوعی و قصه درمانی نیز به شیوه‌ای دیگر میتواند این مقاوت را بشکند و باعث شود بدون اینکه ما بخواهید درباره خود فرد صحبت کنیم، از شخصیت‌های دیگر در داستان صحبت کنیم که مشکلی مشابه مشکل کودک دارند‌. ما میتوانیم بدون این که درخواستی از کودک بکنیم و یا به‌طور مستقیم از او چیزی بخواهیم، با خواندن داستان، آنچه را که میخواهیم به کودک منتقل کنیم.


مدیریت هیجان

قصه درمانی هم برای درمان کودکان و هم برای بزرگسالان به کار میرود که البته این امر، گاهی با رویکرد های درمانی دیگر هم تلفیق میشود؛ مثلا قصه درمانی برای بزرگسالان یک درمان مکمل است و در کنار درمان‌های دیگر استفاده می‌شود؛ زیرا قصه گویی زیاد باعث می‌شود صراحت کلام کم کم در فرد از بین برود و به تدریج آن‌ها نتوانند به طور مستقیم حرفشان را بیان کنند.

اما در مورد کودک این گونه نیست؛ زیرا با توجه به این که آن‌ها هنوز نمیتوانند هیجاناتشان را به خوبی مدیریت کنند، به محض ابن که سراغ اصل مطلب میرویم، آنان شروع به مخفی کردن واقعیت میکنند تا اضطراب و ونگرانبهایشان را پنهان کنند و با توجه به ابن که هنوز جسارت بزرگسالان را برای بیان واقعیت ندارند، قصه درمانی میتواند کودکان به عنوان درمان اصلی، بسیار اثربخش و موثر باشد.

قصه درمانی معمولا برای انواع ترس، مثل ترس از امتحان، تنهایی و موجودات خیالی و ضطراب کودکان با انواع افسردگی، مشکلات خواب و …. به کار میرود، همچنین در بعضی قصه‌ها کودکان می‌توانند تخلیه هیجانی نیز داشته باشند.


درمان با قصه

انتخاب قصه به عنوان حتما باید با احتیاط و مشورت با مشاور انجام شود، مثلا در بسیاری از موارد بهتر است قبل از قصه درمانی، ابتدا بازی انجام شود تا هیجان کودک بیشتر تخلیه شود. در واقع بازی درمانی انواع مختلفی دارد که نوع بازی درمانی کودکان کاملا باعث تخلیه هیجانی آن‌ها می‌شود. پس بهتر است والدین در این خصوص آموزش ببینند تا بتوانند بیشتر به فرزندانشان کمک کنند. اما باید توجه داشته باشیم که خود مادر هم باید اختلال بالینی خاصی نداشته باشد، مثلا والدی که بیش از حد کمالگراست، هنگام تعریف کردن قضه هم، خواناخواه، می‌خواهد کودک را وادار به خوب بودن یا موفق بودن بکند و بنابراین بیشتر تمرکز او نیز بر شخصیت مثبت و موفق قصه خواهد بود؛ پس والدین ابتدا باید آموزش لازم را برای چگونه تعریف کردن قصه ببینند تا بتواند به کودک اجازه دهند تا بنابه خواست و علاقه خودش، با شخصیتی که می‌خواهد، ارتباط لازم را برقرار کند؛ یعنی والدین نباید هنگام قصه گویی هیچگونه مداخله‌ای برای بیان خواسته‌های خودشان داشته باشند. حتی در بازی درمانی  هم مادر نباید مشکل خاصی داشته باشد. مثلا مادران وسواسی هنگام بازی بچه‌ها، مدام به فکر مرتب کردن اتاق او هستند و دوست ندارند اتاق کودک، حتی برای چند ساعت، شلوغ باقی بماند. در نهایت قصه درمانی برای کودکی که مشکل خاصی دارد نیز به والدین توصیه نمی‌شود، زیرا این کار حتما باید تحت نظر متخصص انجام شود.

 

مهارت قصه گویی

قصه گفتن نیز مانند هر کار دیگر نیازی به مهارت خاصی دارد. هنگام گفتن قصه، خود فرد باید آنقدر داستان را جذاب و ریتمیک بگوید تا حواس کودک را کاملا بر روی آن متمرکز کند. ضمن این که باید خود کودک را هم با پرسش و پاسخ در جریان قصه قرار داد؛ یعنی مهم آن است که والدین ذوق لازم را برای خواند داستن داشته باشند؛ مثلا از کودک بخواهند نظرش را در باره قصه و شخصیت‌های مختلف آن بگوید و هنگام شنیدن داستان منفعل نباشد و کاملا همراه باشد. یعنی در برخورد با کودکان باید بتوانیم میزانی از شیطنت، همدلی و همراهی با آن‌ها را داشته باشیم تا بتوانیم ارتباط خوبی با آن‌ها برقرار کنیم.


بچه‌ها سایز کوچک دیگری از ما نیستند

فراموش نکنیم که فرزندان ما گاهی با ما بسیار متفاوت هستند و نباید اصرار داشته باشیم مانند ما فکر، عمل یا رفتار کنند و درست مثل ما تصمیم بگیرند. ما فقط باید کاری کنیم که احساسات و هیجانات منفی کودک تخلیه شود.

توجه داشته باشیم که هنگام خواندن قصه برای کودک یا بازی با او، محور و توجه اصلی ما بر کودک است، نه مشکل او. ما باید بدون توجه به مشکلاتی که فرزندمان دارد، به او اجازه دهیم در بسیاری موارد، خودش را بیان کند و آنچه را که می‌خواهد به راحتی با ما در میان بگذارد.

هنگام قصه گفتن باید به موارد زیادی برای جلب توجه و همکاری کودک توجه داشته باشیم؛ مثلا از او بپرسیم که کدام شخصیت داستان را بیشتر دوست دارد و دلش می‌خواهد داستان چگونه تمام شود. پاسخ به این سوالات می‌تواند در شناخت بیشتر ما از او موثر باشد. گاهی بچه ها دوست دارند چندین بار یک داستان را بشنوند؛ به این ترتیب ما هم می‌توانیم بارها داستان را با کمی تغییر در خواندن و نحوه سوال کردن به گونه متفاوتی اجرا کنیم.


چگونه قصه بگوییم ؟

در قصه درمانی، ما داستان را به‌طورکلی می‌خوانیم و اجازه می‌دهیم خود کودک با جزئیات بقیه آن را بگوید. مثلاً اگر داستان در مورد دختری است که دوست ندارد به مدرسه برود، می‌توانیم از خود او بخواهیم که در مورد آن دختر با جزئیات کامل برای ما توضیح دهد. مثلاً از کودک در مورد این‌که چه نوع پوششی را انتخاب می‌کند، لباسش چه رنگی است و چه چیزهایی دوست دارد، سؤال کنیم یا با جزئیات از او بپرسیم: (راستی به نظر تو مدرسه این دختر چه شکلیه؟ حیاطش بزرگه یا کوچیک. حالا بگو به نظر تو چرا دختره دوست نداره بره مدرسه ؟ و …)

با توجه به شخصیت کودک، او پاسخ‌های متفاوتی به ما می‌دهد؛ مثلاً کودکی که عصبی و پرخاشگر است، یک پاسخ می‌دهد و کودکی که مضطرب و نگران است، پاسخی دیگر و بچه‌های هیجانی یا ترسو نیز به‌گونه‌ای دیگر به ما پاسخ خواهند داد.

درواقع در داستان‌هایی که برای درمان انتخاب می‌شوند، جزئیات کمتری وجود دارد تا جای بیشتری برای حضور کودکان هم وجود داشته باشد. می‌توان گفت هر ذهن آگاهی با خلاقیت و دریافت کمی اطلاعات می‌تواند رفتار دست و منحصربه‌فردی با فرزند خود داشته باشد. یکی از این موارد هم می‌تواند خواند قصه یا انجام بازی با کودک باشد.

 

منبع: دو هفته نامه موفقیت - دکتر فرحناز کیان‌ارثی


قصه گویی

قصه صوتی کودکانه گویی قدیمی ترین شکل ادبیات است. در روزگاران کهن ,تاریخ , سنت ها , مذهب , آداب, قهرمانی ها و در واقع غرور قومی به وسیله ی قصه گوها از  نسلی به نسلی دیگر منتقل می شد.

قصه گو از گذشته ها , ماجراهای  قهرمانان و از پستی های  دشمن  قصه ها داشت. از خدایان و اهریمنان,از نیروهای ماورای طبیعت و جادویی سخن می گفت.قصه گو در بافت این گونه جامعه های ابتدایی,همواره شخصی مرکز توجه بوده است.

در روزگاران کهن قصه گو نه تنها به آموزش , آداب و قوانین فرهنگ جامعه ی خود می پرداخت بلکه مردم را سرگرم نیز می کرد.با قصه هایش چنان تور سحر آمیزی می بافت که,  هنوز هم اگر

از آنها برای سرگرمی استفاده شود,می تواند تخیل شنونده را در دام خود بیندازد.

این گونه قصه های قومی که هزاران قصه را تشکیل داده بود,آن زمان که به صورت شفاهی جریان داشت همواره در تغییر بود. هر قصه گو  دخل و تصرفی در قصه ها می کرد و در ساخت آن اثری از خود به جا می گذاشت و هنگام دریافت قصه از منابع دیگر نیز انتظار چنین تغییراتی را داشت.

با گذشت زمان قصه گوها  و  قصه ها کم کمک نوعی شخصیت ملی یافتند. بسیاری از  قصه های قومی کهن یا داستان هایی که از هر نظر برای گفتن مناسب بوده است, به وسیله ی شرکت های تولید فیلم و صفحه  به کمک هنرمندان حرفه ای و با بهره گیری از یک ارکستر کامل و  همراهی

موثر کارشناسان ضبط شده است.

نتیجه ی این کار اغلب بسیار درخشان و محصول آن برنامه هایی است که ارزش دیدن یا شنیدن دارد.اما مشکل اینجاست که این برنامه ها فقط نوعی برنامه ی تولیدی است و جانشین واقعی

قصه گو به شمار نمی آید.در این گونه برنامه ها جوهر و نکات اصلی قصه گویی یعنی پیوندی

که در زمان و مکانی معین میان قصه گو و شنوندگانش به وجود می آید از دست می رود.

قصه گویی خوب که بر اساس رابطه ی میان قصه گو و شنوندگانش جریان داشته باشد یک

تجربه ی ازشمند خلاق و شخصی است.تجربه ای است که لحظه ای پیش می آید, می درخشد و سپس از میان می رود.

زمان قصه گویی زمان یک آفرینش دوجانبه است.قصه گو و شنونده با هم دست به خلق جهانی می زنند که بر اساس زمانی کلمه ها وتخیل شگفت انگیز بنا شده است و تقریبا پنهانی و شخصی 

قصه گویی نمی تواند در سطح وسیع تجارتی تولید شود و همچنان چاشنی جادویی خود را حفظ کند.

در جهان پیشرفته ی امروز هنر قدیمی قصه گو جای باارزشی دارد.جای مخصوصی که نمی توان آن را با بدل قابل پذیرشی, پر کرد. هرچند هم که صیقل یافته و خوب باشد.

قصه گویی در کشور ماسابقه ای بس دیرینه و قدیمی دارد اما به رغم وجود گنجینه های علم و معرفت و داستان ها و افسانه های زیبا و آموزنده,اولیا و مربیان بیشترین وقت خود را به مسایل

آموزشی کودکان اختصاص می دهند و دانش آموزان نیز درخانه و مدرسه بیشتر اوقات خود را صرف یادگیری های غیر فعال کرده, از سختی و خشکی دروس و نمره رنج می برند.

و به این ترتیب بیشتر اولیا و مربیان از هدف اصلی تعلیم و تربیت که پرورش انسان های خلاق,مبتکر و کارآمد است باز می مانند.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

"اولین گام" برای کسب مهارت مطلوب در قصه گویی,یافتن داستان مناسب است.اگر داستانی به قصه گویی تعلق نداشته باشد,بازسازی داستان به هنگام قصه گویی چیزی بیش یک از اجرای

نمایشی نخواهد شد.

مسئله ی انتخاب کردن قصه, با توجه به  انبوه موادی که در اختیار قصه گو است,به ویژه برای قصه گو های تازه کار و مبتدی مشکلی اساسی است,حتی بهترین و برجسته ترین قصه گوهای حرفه ای هم قادر به گفتن هر داستانی نیستند.

قصه گو , قهرمانان خود را از قصه هایی می سازد که با شخصیت خاص و سبک او متناسب ویژگی های شخصیت و سبک گویش خود را ارزیابی کند,قصه گوی تازه کار, ابتدا باید سعی کند ویژگی های شخصیت و سبک گویش خود را ارزیابی کند. سپس از خودش بپرسد:چه نوع داستان هایی

را می توانم موثر و خوب بیان کنم؟چگونه می توانم شخصیت خود را با قصه هماهنگ کنم تا هردو

بتوانیم با شنونده ارتباط برقرار کنیم؟                                                                                

"دومین گام" ,آماده سازی داستان است که برای پیشرفت و فن کار,این موضوع گامی ضروری به شمار می آید.آماده سازی دقیق یک داستان مناسب , با توجه به ساختمان,کلمه های کلیدی ,اندیشه و حالت,برای شیوه کار جنبه های زیربنایی دارد.

"سومین گام",وقتی داستان انتخاب و برای گفتن آماده شد تنها کار مهم انتقال داستان به شنونده, به شیوه ای خواهد بود که سبب آفرینش دو جانبه شود.

قصه گو باید به خاطر داشته باشد که کار او از بر کردن یا از رو خواندن نیست,بلکه کار او قصه گفتن است.از بر کردن قصه اغلب نخستین مانعی است که راه سیر طبیعی و خودانگیخته ی یک قصه گویی موفق را سد میکند.

قاعده ی درست این است که هرگز نباید داستانی را (برای گفتن) به خاطر سپرد,بلکه با توجه به ساختمان قصه, به خاطر سپردن طرح آن کافی است.

قصه گو برای ساختن جهان خیال انگیز خویش,فقط خودش و استفاده ی موثر از کلمه ها را در اختیار دارد. در آفرینش سحرآمیز خود نه از صحنه آرایی بهره می گیرد نه از تصویر و موسیقی

و چراغ های رنگی. او برای ارایه ی واژگانی قوی که در ذهن,تصویر ساز باشد فقط به صدای

موثر و رسا و گفتار روشن خود متکی است.

قصه گو باید از صدای خود به عنوان وسیله ای برای زمزمه و فریاد و برای ابراز, هیجان,ترس شادی و افسردگی و آنگونه که داستان ایجاب می کند,بهره گیرد.

"چهارمین گام",صدا و کلمه هایی که داستان به وسیله ی آنها به شنونده منتقل می شود , در روش قصه گویی عاملی مهم است. عاملی که باید به طور دائم روی آن کار کرد و آن را صیقل داد.

یک قصه گوی خوب,بر کلمات تسلط کامل دارد و از ارزش آنها و اینکه چگونه می توان روی شنونده اثر بگذارد باخبر است.

او به ارزش قرار گرفتن صفت ها و قید ها توجه دارد و از نیروی ایهام ,به هنگام گزینش کلمه های خود آگاه است.

قصه گو میداند که به هنگام گفتن داستان می تواند با کلمه ها حس لمس کردن,چشیدن و بوییدن را منتقل کند.او همچنین می داند که می تواند با کلمه ها رنگ, جنس و حتی آدما را چنان توصیف

کند که شنوندگانش را به دنیای خیال بکشاند.

"پنجمین گام",بدن بویژه ی چهره ی قصه گو است , چهره ی  قصه گوی خوب کمک بسیار موثری به شنونده می کند.شنونده ضمن اینکه به کلمه هایی که به تصاویر داستان جان می بخشد توجه دارد,در تمام مدت به قصه گو نیز چشم می دوزد.

چهره ی قصه گو اغلب آیینه ی آن قصه است و آن چه را شنونده می شنود تقویت می کند.

قصه گوی خوب باید چهره ای قابل انعطاف داشته باشد تا اخم و لبخند,ترس و بیم سایر عواطف را نشان دهد و بر تاثیر قصه گویی بیفزاید.

حرکت های چهره باید منطبق بر حالت داستان باشد وهرگز نباید به کارکاتور تبدیل شود مگر انکه داستان اینطور ایجاب کند.

حرکت ها باید طبیعی باشد نه برنامه ریزی شده.به جای این(اداها و حالت های کلیشه ای) و تمرین شده که معمولا در مدارس قدیمی فن بیان آموخته می شد باید حرکت ها خودانگیخته باشد تا بر تاثیر قصه اضافه کند.

در یک قصه گویی موفق ,چهره چیزی جز یک متغییر نیست و نباید بیش از سایر جنبه های این هنر به آن توجه و بها داد.

"ششمین گام",چشمهای قصه گو است که نقطه ی تمرکز به شمار آید زیرا شنوندگان برای کشف نشانه ها,احساس حالت های عاطفی و اطمینان از صداقت قصه گو در تمام مدت قصه گویی به آن چشم می دوزند.

قصه گو نیز با شنوندگانش رابطه ای چشم در چشم دارد.این نگاه اوست که به گونه ای انتزاعی شنوندگانش را به قصه متصل می کند و به آنها می گوید که این داستان فقط برای آن هاست.

قصه گوی ماهر در طول قصه با گرداندن نگاهش از فردی به فرد دیگر,با شنوندگانش روابط مستقیم چشم در چشم برقرار می کند.در مواردی مثل اوج داستان,قصه گو چشم های خود را

روی یک شنونده یا روی یک گروه از شنوندگان متمرکز می کند, درست مثل اینکه این بخش

به خصوص فقط به این گروه تعلق دارد. این شیوه اغلب سبب تاکید بیشتری بر ان قسمت

 می شود و اثر عاطفی ان را برجسته تر میکند. والبته قصه گو فقط گاه گاهی از این شیوه استفاده

,زیرا توجه بیش از اندازه به بخشی از شنوندگان می تواند عاملی برای بی نظمی باشد.

قصه گو گاه گاهی می تواند در حالی که تاثیر خود را همچنان حفظ کند چشم از چشم شنوندگان برگیبرد و نگاه خود را و رای آن ها را, به کوهی خیالی یا قلعه ای که در داستان توصیف می کند

بدوزد.او می تواند با شنوندگانش رابطه ی مستقیم چشم در چشم برقرار نکند و نگاه خود را به طور موثری به صحنه های خیالی و جزییات رنگارنگ متوجه سازد. این عمل اغلب سبب می شود

که تماشاگران برای درک کردن صحنه هایی که قصه گو توصیف می کند نگاه او را دنبال کنند.

"هفتمین گام" دست های قصه گو است ,دست های یک قصه گوی خوب شگفت انگیز است.در حرکت های دست,تاکید,پویش, پرسش و خواهش,آفریننده ی بخش بزرگی از نیروی سحرآمیز

قصه گویی است.

هر گونه  بحثی درباره ی فنون  استفاده از دست ها بخش اساسی  شیوه ی  یک قصه گوی موفق است .اغلب استفاده موثر از دست ها به هنر گوینده یک بعد اضافه می بخشد.

حرکت ها و نمایش های دست سبب می شود که شنونده بهتر بتواند جنبه هایی مانند اندازه,فاصله

,بافت و وزن را درک کند.           

                                 

 

 

 

 

 

 

 


دوازده تکنیک قصه‏ گویی برای برندهای حوصله سربر: چطور یک کمپین تب

همه امتیاز ساخت تبلیغ برای برندهای هیجان­ انگیزی مثل ردبول، اولد اسپایس و نایک نصیبشان نمی­ شود. حقیقت این است که بیشتر آدم­ ها در حیطه­­ ی تبلیغات با مشتریانی مواجه می­ شوند که می­ خواهند به بازنشستگان صابون بفروشند. اینجا چطور تکنیک ­های قصه­ گویی به کار می­ آید؟ در این یادداشت، شما خواهید فهمید که چطور تکنیک­ های قصه­ گویی می تواند برای هر برندی کارآمد باشد

چرا تکنیک­‏‏ های داستان کودکانه گویی در کمپین­ های تبلیغاتی موثر اند؟

اجازه دهید طولانی ترین و حرفه ­ای ترین آگهی در دنیای تبلیغات را خدمتتان معرفی کنم: لگو مووی. بله، درست است. لگو مووی منجر به فروش محصولات لگو می ­شود. اما، به من چه. چرا؟ چون این فیلم فوق­ العاده است و من از تماشایش لذت می ­برم. همه­ ی این­ها به یک حقیقت ساده­ ی انسانی باز می­ گردد: همه ­ی ما عاشق قصه هستیم. و به همین خاطر است که باید از تکنیک­ های قصه­ گویی در تبلیغات استفاده کنید. پس بپریم توی ماجرا

احتمال به خاطر سپردن و درونی کردن یک قصه 22  برابر بیشتر از حقایق علمی یا عبا رات است/   جروم  برونر

یک: تکنیک های تخصصی قصه گویی را درک کنید

نخستین گامی که باید بردارید این است که درک کنید چه چیزی یک قصه بزرگ می سازد. همه قصه گو هستند، اما حقیقت این است که بیشتر ما قصه گوهای افتضاحی هستیم. اگر شما با عبارت «سفر قهرمان» آشنا هستید، به خودی خود کارشناس به حساب می آیید. برای کسانی که آشنا نیستند: نگران نباشید! خیلی از شاخصه ها را در این یادداشت بررسی می کنیم

میانبری به سازوکار قصه های بزرگ

  متاسفانه، میانبری به سازوکار قصه های بزرگ وجود ندارد. اگر شما می خواهید تکنیک های قصه گویی را به صورت جدی فراگیرید، کتاب «آناتومی قصه» جان تروبی را پیشنهاد می کنم. به چند نکته مقدماتی برای شروع هم اشاره می کنم

کلید هر قصه ای، میل ارضا نشده ی یک کاراکتر است. اگر میلی نباشد، قصه ای هم نیست. طرح قصه ساده است: همه چیز درباره ی نیازها و امیال یک کاراکتر، و این که او برای برآورده کردن آن ها روی چه چیز سرمایه گذاری می کند

دو: با ایده ای رنگی پیش بیایید

وقتی بدانید قصه ها چطور کار می کنند، وقت آن است که خلاقیت به خرج دهید. هرآنچه از طوفان ذهنی می دانید بردارید، دو تا از دوستان را دعوت کنید، بساط قهوه را برپا کنید، قلم و کاغذ بردارید و شروع کنید به فکر کردن. اگر جواب نداد، می توانید با نگاه کردن به ویدیوهایی که در این یادداشت به آن ها اشاره می شود در یوتوب الهام بگیرید. فقط حواستان باشد آخرش کار به دو ساعت خندیدن به ویدیوی گربه ها ختم نشود


کتاب قصه کودکان، چگونه باید باشد؟

انتخاب کتاب قصه کودکانه مناسب همواره از دغدغه های والدین بوده و هست، حالا این پرسش ذهن پدر و مادرها را به خود مشغول کرده که در بازار کتاب، چه کتابی برای فرزندانشان مناسب است.

انتخاب کتاب مناسب همواره از دغدغه های والدین بوده و هست، حالا این پرسش ذهن پدر و مادرها را به خود مشغول کرده که در بازار کتاب، چه کتابی برای فرزندانشان مناسب است.

در بازار انبوه کتاب، همه کتاب ها برای کودکان مناسب نیست و از این رو دقت در انتخاب کتاب برای این گروه سنی لازم است.

کتابی که یک کودک می خواند باید با گستره فکر و اندیشه و نیز دنیا و تصورات او کاملا سازگار باشد. شیوه ی نگارش کلمات و جملات و اصطلاحات کتاب کودک باید به گونه ای باشد که کودک از آنها سر در بیاورد و به عبارتی دیگر آنها را بفهمد. جذابیت و محبوبیت کتاب در نزد کودکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

 


کتابی که برای کودکان نوشته می شود باید از نظر محتوا و تصاویر ظاهری جذب کننده باشد تا خواننده به مطالعه آن ترغیب شود.

کودکان معمولا کتاب هایی انتخاب می کنند که مصور و دارای جلد زیبایی باشند از این رو کتابی که چنین ویژگی هایی داشته باشد برای بچه ها بسیار محبوب است.

با اینحال مهمترین نکته ای که کودکان را می تواند به مطالعه تشویق و ترغیب کند مطالعه والدین در منزل و مکان های دیگر است. بچه هایی که والدین آنها با صدای بلند برایشان کتاب می خوانند، قدرت بیان بهتری دارند.

کتاب داستان کودکانه، کودک و نوجوان
کودکان و نوجوانان به عنوان سرمایه های عظیم و آینده سازان کشور هستند و به همین سبب ارایه کار و کتاب برای این قشر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پرداختن به کیفیت و کمیت تولید آثار مطلوب نظر جوانان و کودکان در زمینه انتشار کتاب و خدمات فرهنگی به این جماعت ، از جمله مسایلی است که هرگز نباید از آن غفلت کرد.

راهکارهای اشتیاق به مطالعه
تحقیقات نشان داده که کودکان و نوجوانان در هر جامعه ای فعال ترین و علاقمند ترین خوانندگان به حساب آمده اما برای تداوم خواندن آنها ضمانتی وجود ندارد در این میان وظیفه بزرگسالان تنها به ایجاد اشتیاق خواندن در کودکان و نوجوانان خلاصه نمی شود بلکه آنها باید در جهت تداوم خواندن این گروه های سنی برنامه های موثر، پویا و منطبق با واقعیت ها پیش بینی کرده و گام به گام در این برنامه ها همراه بوده تا عادت خواندن به مطالعه شکل گیرد.

کتاب های کودکان باید جذاب، عمیق و شیرین باشد و با تجربه ها، نیازها، علایق و توانایی های کودکان هماهنگ باشند و به کنجکاوی های خود انگیخته و آرمان های بلند پروازانه آنان پاسخ دهند. چنین کتاب هایی می تواند به رشد و تعالی کودک کمک کند.

بااینحال در تدوین کتاب قصه های کودکانه برای کودکان باید محتوا اثر با زندگی کودکان مرتبط بوده و از پیش داوری و کلیشه های رایج به دور باشد و از سوی دیگر حس کنکجاوی آنان را برانگیزد.

در زمینه بستر سازی عادت به مطالعه در بین کودکان نیز؛ خانواده، مدرسه، کتابخانه های عمومی و سایر رسانه های جمعی نقش عمده ای دارند که لازم است در این زمینه تلاش کنند.

توجه به نیاز کودک و نوجوان در اولویت
شاعر و نویسنده ادبیات کودک و نوجوان اظهارکرد: همانطور که کشور از جمعیت جوانی برخوردار است باید دست اندرکاران و اهل قلم در زمینه تولید و نشر کتاب با موضوعات مختلف نسبت به جمعیت کودک و نوجوان اهمیت خاصی قایل شوند.

امیر والامقام اظهارکرد: هفته کتاب و کتابخوانی فرصتی اندک ولی اتفاقی مبارک از نظر اعلام طرح ها و تولیدات کتاب در زمینه های مختلف از سوی دست اندرکاران می باشد ولی در مواقعه ای بخصوص در حوزه کودکان و نوجوانان شاهد گسترش تولید کتابهای بی کیفیت در این حوزه می باشیم.

وی رعایت محتوا ، چاپ و تصویرسازی کتاب های کودک و نوجوان را امری مهم برشمرد که متاسفانه طی سالهای اخیر از آن غفلت شده و از طرفی تعداد کتابهای پرمحتوا با موضوعات و نیازهای قشر نوجوان بسیار اندک شده است.

نویسنده کودک و نوجوان با اشاره به آثار تالیفی منتشر شده در سطح جامعه اظهار کرد: امسال طبق آمار ارایه شده کتابخانه ملی افزون بر 180 عنوان کتاب در زمینه کودکان و نوجوانان تالیف و انتشار یافته گفت: رشد کیفی و کمی کتاب در این حوزه را به خوبی می توان مشاهده کرد.

وی با بیان اینکه بازار خوبی برای تولید و نشر آثار وجود دارد، افزود: اغلب ناشران حوزه بزرگسال بعدازمدتی به حوزه کودک و نوجوان روی می آورند چراکه کار در این حوزه را راحت و سودآوری می دانند و نیاز به تخصص خاصی هم ندارد.

والامقام اظهارکرد: در حالی که حوزه کودک و نوجوان بسیار حساس است و افرادی که در این حوزه کار می کنند باید شناخت بیشتری نسبت به روح و روان این قشر، آثار تولید شده در جهان و موضوعات جذاب و مفید برای بچه ها ، داشته باشند.


10 مزیت قصه گویی برای کودکان؛ نکات مهمی که باید بدانید

این روزها پدر و مادرها به‌جای خواندن و تعریف کردن داستان، ترجیح می‌دهند کودک‌شان را با تماشای کارتون موردعلاقه‌شان بخوابانند. قصه‌گویی که از لذت‌های ساده? دوران کودکی است، مزیت‌های بسیاری به همراه دارد. پدر و مادرها باید هر شب، زمانی را صرف قصه‌گویی برای بچه‌ها کنند.

خواندن کتاب داستان با صدای بلند اصلا کار سختی نیست. اگر وقت کافی ندارید، می‌توانید یکی از داستان‌هایی را که بلدید تعریف کنید، خاطره‌ای از روزهای کودکی خودتان بگویید یا متنی را از روی گوشی همراه‌تان بخوانید. مزیت‌های قصه‌گویی، به‌ویژه برای خردسالان، کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی‌ها بی‌شمارند.

10 مزیت قصه‌گویی برای کودکان

قصه‌گویی برای کودکان?

1. پایه‌ریزی ارزش‌های درونی

کودکان در سراسر دنیا عاشق داستان هستند. آنها دوست دارند از شخصیت‌های موردعلاقه‌شان بشنوند و گاهی هم از آنها تقلید می‌کنند. با تعریف کردن داستان‌هایی با پیام‌های معنادار، بی‌تردید ارزش‌هایی مانند دانایی، روراستی، شجاعت و … در سن پایین در آنها ریشه می‌گیرند.

2. نشان دادن ریشه‌ها و ویژگی‌های فرهنگی

با تعریف داستان‌های رایج برای کودکان یا خاطراتی از کودکی خودتان، بچه‌ها با آداب و سنت‌های گوناگون خانوادگی و اجتماعی آشنا می‌شوند. تعریف داستان‌هایی درباره? افراد مختلف فامیل، آنها را با پیشینه? خانوادگی و نسب‌شان آشنا می‌کند.

3. تقویت مهارت زبانی کودک

خواندن داستان با صدای بلند، کودک را با زبان، واژه‌ها و عبارت‌های جدید آشنا می‌کند. این روشی کارآمد برای آموزش کلمات تازه و چگونگی تلفظ عبارت‌هاست.

4. تقویت‌ مهارت شنیداری کودک

بیشتر بچه‌ها نمی‌توانند برای مدت طولانی بر موضوعی خاص تمرکز کنند. همچنین معمولا به حرف زدن بیشتر از گوش دادن علاقه دارند. قصه‌گویی نه‌تنها توانایی تمرکز کودک را تقویت می‌کند بلکه آنها را مشتاق شنیدن و فهمیدن می‌کند.

5. تقویت خلاقیت و خیال‌پردازی کودک

گوش دادن به داستان باعث می‌شود به‌جای تماشای تصاویر در ابزار‌های دیداری، شخصیت‌های داستان، مکان‌ها، جریان داستان و … را در خیالش مجسم کند. گوش دادن به داستان همچنین خلاقیت و خیال‌پردازی کودک را تقویت و او را نسبت به  ایده‌ها و اندیشه‌های متنوع پذیراتر می‌کند.


حتما بخوانید: 10 بازی فوق‌العاده برای رشد مهارت‌های ذهنی و جسمی کودکان


6. تقویت حافظه? کودک

با استفاده از برخی ترفندها، می‌توانید از قصه‌گویی برای تقویت حافظه? کودک‌تان بهره بگیرید. پس از قصه‌گویی، می‌توانید از کودک‌تان بخواهید قصه را با زبان خودش تعریف کند یا به نکته‌های خاص یا ویژگی‌های شخصیت‌ها اشاره کند. این کار هم حافظه? کودک را تقویت می‌کند و هم توانایی تمرکز او را افزایش می‌دهد.

7. گسترش دید کودک

کودکان به‌سادگی امکان رویارویی با فرهنگ‌ها و شرایط اجتماعی کشورهای مختلف دنیا را ندارند. با قصه‌گویی برای کودکان، آنها را با مکان‌ها و فرهنگ‌های گوناگون سراسر جهان آشنا می‌کنید. سعی کنید قصه‌های متنوعی از کشورها و فرهنگ‌های متفاوت برای کودکان بخوانید تا دید و درک آنها را گسترده‌تر کنید.

8. کمک به یادگیری تحصیلی

قصه‌گویی، بنیانی برای یادگیری و آموزش رسمی است. کودکان بسیاری با تکرار و بدون درک موضوعی خاص، آن را فرا می‌گیرند. قصه‌گویی به‌شکل پیوسته و تکرارشونده، به کودک کمک می‌کند درک بهتری از آنچه می‌خواند یا می‌شنود پیدا کند و هم‌زمان لذت ببرد. گاهی وقت‌ها آموزش مفاهیم درسی به‌وسیله? داستانی جذاب (برای مثال موضوع کسل‌کننده? تاریخی که در قالب داستانی هیجان‌انگیز بیان می‌شود) فراگیری را ساده‌تر و کنجکاوی را تقویت می‌کند.

9. تقویت مهارت‌های ارتباطی

گاهی کودکان با وجود اینکه لبریز از حس کنجکاوی هستند، برای پرسیدن تردید دارند! قصه‌ کودکانه گویی به کودک در فراگیری هنر طرح پرسش‌های درست، کمک می‌کند. همچنین به آنها نشان می‌دهد چطور مکالمه‌ کنند و اعتماد به نفس آنها را تقویت می‌کند. خواندن و شنیدن داستان کودکانه به‌شکلی تکرارشونده، توانایی سخنوری کودکان را بهبود می‌بخشد.

10. کمک به رویارویی با موقعیت‌های دشوار

بیشتر وقت‌ها موقعیت‌های دشوار، کودکان را گیج و سردرگم می‌کند. داستان‌هایی با موضوع آدم‌هایی که در موقعیت‌های دشوار قرار می‌گیرند، به کودک کمک می‌کند درک بهتری از چنین موقعیت‌هایی پیدا کند. بهتر است برای کودکان داستان‌هایی تعریف کنید که نشان می‌دهند رنج و سختی هم مانند شادی و خوشی، بخشی از زندگی هستند. داستان‌های مناسب به کودکان کمک می‌کنند با موقعیت‌های گوناگون و به‌طور کلی زندگی، بهتر روبه‌رو شوند.

روش‌ درست قصه‌گویی

روش درست داستان گویی برای کودکان?

همان‌قدر که قصه‌گویی برای کودکان مهم است، انتخاب روش درست قصه‌گویی نیز اهمیت دارد. نکاتی که در ادامه می‌خوانید به شما کمک می‌کنند به روش درست برای کودکان قصه بگویید.

1. بلندی قصه

قصه نباید خیلی بلند یا خیلی کوتاه باشد. داستان کودکان خیلی کوتاه ممکن است امکان انتقال پیام درست را نداشته باشد. در سوی مقابل، داستان خیلی بلند ممکن است کودک را کسل کند. با در نظر گرفتن سن و دیگر شرایط، درباره? بلندی داستان تصمیم بگیرید.

2. محیط راحت و آسوده

فضایی راحت و آسوده را برای تعریف داستان فراهم کنید. محیط و حس مناسب را برای خواندن یا تعریف کردن داستان خلق کنید.

3. مقدمه? مناسب

اگر خودتان داستان تعریف می‌کنید، برای کودک روشن کنید کجا و از چه کسی آن را شنیده‌اید. برای او توضیح بدهید که چطور شنیدن این داستان به شما کمک کرده است و چطور می‌تواند به او کمک کند. سعی کنید از همان آغاز، توجه کودک را جلب کنید.

4. توصیف مناسب

هنگام تعریف داستان، از حرکات مناسب دست، بدن و چهره غافل نشوید. می‌توانید با صداهای متفاوت از زبان شخصیت‌های مختلف صحبت کنید یا از کودک‌تان بخواهید این کار را انجام دهد تا جذابیت داستان را بیشتر کنید.

5. صحبت با صدای رسا اما به‌آهستگی

باید به اندازه? کافی بلند اما شمرده و به‌آهستگی قصه را تعریف کنید. صدای شما باید همان حسِ‌ موجود در قصه را منتقل کند. متناسب با قصه، بلندی و لحن صدایتان را تغییر دهید؛ در بخش‌های گوناگون و به تناسب موقعیت مکث کنید.

6. درگیر کردن کودک با قصه

با به‌کارگیری عبارت‌های مختلف یا پرسیدن سؤال‌هایی مانند «می‌دونی چطوریه؟» کودک را درگیر قصه کنید. همچنین می‌توانید از آنها بخواهید درباره? پیام داستان یا آنچه از آن فهمیده‌اند، صحبت کنند.

 


حتما بخوانید: تفکر خلاق در کودکان چطور پرورش می‌یابد؟


 

توصیه‌هایی برای قصه‌گویی بهتر به کودکان

توصیه هایی برای قصه گویی برای کودکان?

برخی فعالیت‌ها هنگام قصه‌گویی، به تقویت خلاقیت کودکان کمک می‌کند. در این فعالیت‌ها، معمولا ایده‌ای انتخاب و پرورده می‌شود. در ادامه چند فعالیت جذاب برای بچه‌ها به شما پیشنهاد می‌کنیم.

1. قصه‌گویی همراه با عکس‌های خانوادگی

کودک‌تان را تشویق کنید تا برای عکس‌های مختلف داستان‌هایی تعریف کنید. برای نمونه، عکس روز تولد او یا عکسی از برف‌بازی خانوادگی برای داستان‌پردازی مناسب‌اند.

با انتخاب عکس‌های مختلف، به‌نوبت داستان عکسی را که انتخاب کرده‌اید، تعریف کنید.

می‌توانید با انتخاب چند عکس از کودک‌تان بخواهید، آنها را بر اساس ترتیب زمانی مرتب کند.

عکسی از رویدادی خاص انتخاب کنید و از دل‌بند‌تان بخواهید با توجه به نشانه‌های موجود در عکس (لباس عروس، کیک، کلاه بوقی و …) داستانی برای آن تعریف کند.

کودک‌تان را تشویق کنید تا چند عکس (10 تا یا کمتر) را انتخاب، آنها را به ترتیب زمانی مرتب کند و داستانی برای آنها بسازد. تماشای اینکه آنها کدام عکس‌ها را انتخاب می‌کنند و چه داستانی برای آنها می‌سازند، دل‌پذیر است.

2. قصه‌گویی با نقش‌ و نگارها

این کار جذابیت بی‌حدی به روند داستان‌نویسی می‌افزاید. نقش و نگارها، ابزار شگفت‌انگیزی برای تحریک خلاقیت، تقویت به‌کارگیری مداد و قلم و افزایش خنده و لبخند هستند!

نخست باید نقش‌های مختلفی گردآوری کنید. نقش‌هایی از حیوانات، خودروها، گل و گیاه و … به صفحه‌ای برای افزودن نقش‌ها به آن یا کاغذی برای نوشتن داستان روی آن نیاز دارید.

می‌توانید کودک را تشویق کنید نگاره‌های مختلف را با رنگ‌های گوناگون رنگ کند. همچنین می‌توانید از او بخواهید نگاره‌های گوناگونی را انتخاب کند و برای آنها داستانی بسازد.

هنگام داستان‌نویسی می‌توانید اشتباهات آنها را اصلاح کنید و واژه‌های جدید به آنها یاد بدهید. این کار بسیار سرگرم‌کننده است و جنبه? آموزشی قابل‌توجهی دارد.

خودتان باشید

در پایان دوباره یادآوری می‌کنم که سبک قصه‌گویی شما اهمیت بسیاری دارد. روش قصه‌گویی شما نباید برای کودک‌تان و حتی خود شما یکنواخت و خسته‌کننده باشد. شما هم می‌توانید از آنچه می‌خوانید لذت ببرید.

قصه‌گویی در رشد و پیشرفت کودکان نقش بسزایی دارد. کودک دل‌بندتان نباید چنین فعالیت ساده اما به‌شدت مهمی را از دست بدهد. همین حالا به‌دنبال قصه‌ای مناسب برای زمان خواب کودک عزیزتان باشید.